Wietrzeńskie kapliczki przydrożne i przydomowe oraz krzyże
A kapliczki – domki Boskie
Strzegą drogi, pól i wioski
Zachęcają do pacierza
Za Ojczyznę i Papieża
przechodzącym w każdej porze
Pobłogosław, wielki Boże.
W podkarpackim krajobrazie odnajdujemy wielowiekowe znaki kultury materialnej w postaci przydrożnych kapliczek i krzyży. Nadają one specyficzny klimat danej miejscowości, przy czym nie zadajemy sobie pytania, jakie wiadomości one nam przekazują. bogactwem form i treści niosą nam informacje o czasach, w jakich powstały, zdarzeniach, o ludziach ich wierzeniach, o motywach tworzenia, stylach, także zdolnościach ówczesnych twórców. Na terenie naszej parafii (wioski) zinwentaryzowano 8 dawnych kapliczek i krzyży przydrożnych pochodzących z okresu XIX w. i okresu międzywojnia. Są one usytuowane głównie wzdłuż drogi Krosno – Dukla. Dodatkowo, tuż przy granicach wioski istnieją 2 obiekty. Razem 10 pozycji. Przetrwanie najstarszych obiektów wiąże się ze stosunkową łagodnością traktowania kultu religijnego przez zaborcę austryjackiego w przeciwieństwie do pozostałych zaborców ziem polskich. Niestety, jedna z kapliczek nie przetrwała zawieruchy II Wojny Światowej i po jej zakończeniu uległa rozbiórce (k/domu E. Krowickiego). Inna została zniszczona przez innowierców, usytuowana przy drodze (vis a vis domu Z. Helnarskiej). Figura św. Jana ( na górce k/domu F. Czelnego ) także uległa samoistnemu zniszczeniu. W jej miejsce właściciel ustawił krzyż metalowy, a ogrodzenie metalowe wykonał w hołdzie za szczęśliwy powrót z misji wojskowej Jan Jastrzębski. Uznanie za trud odnowienia przydrożnych obiektów sakralnych należy się stronie społecznej urzędu gminnego w Dukli. Zapomniany krzyż na wzgórzu pod lasem upamiętniający ofiary masowego pomoru z powodu epidemii cholery panującej w okolicznych wioskach, bezinteresownie wykonał F. Gruszczyński.
Jest jeszcze jeden, godny uwagi krzyż – ustawiony na placu kościelnym naprzeciw głównego ołtarza, wykonany z piaskowca we Lwowie w latach 1850-60 a postawiony w 1908 r. przez właścicieli dworu w Wietrznie Romana i Sewerynę Jabłonowskich. Krzyż ten nie posiada wizerunku, daty ani nazwisk. Przez ramiona przewieszona jest kamienna szarfa. Stał 107 lat od swego początku niepoświęcony. Podczas mszy św. w intencji Ojczyzny 11 listopada 2015 r. aktu poświęcenia dokonał Ks. proboszcz Ireneusz Wójcik.
Wierne tradycji, współczesne pokolenie, w trosce o zachowanie ciągłości wiary, także wynikające z potrzeby serca w podziękowaniu za doznane łaski, wznosi przydomowe kapliczki wotywne i dziękczynne. W II połowie XX w. i na przełomie stuleci wykonano j/w wspomniano 8 kapliczek i krzyży, są to:
- – k / domu St. H. Śliwińskich obecnie T. Stadnicka
- – na górce k / W. Kordyś i W. Czelniak, obecnie E. Kozubal
- – k / domu J. Matelowskich
- – k / domu M. J. Malinowskich
- – k / domu M. T. Szopa
- – krzyż na wzgórzu ustawiony przez Ks. J. Fejdasza
- – na placu kościelnym – figura Matki Bożej wykonana przez artystę rzeźbiarza Wł. Kandefera, 19 marca 2020r, dołożono tablicę z nazwiskiem ks. proboszcza J. Fejdasza.
- – figura Najświętszego Serca Pana Jezusa umieszczona w niszy dzwonnicy przez Ks. A. Szajnara
Wspomnieć koniecznie potrzeba o dwóch jeszcze innych obiektach kultu znajdujących się na obrzeżach Wietrzna są to:
- / Kapliczka wotywna św. Antoniego na łuku drogi do Kopalni Nafty w Równem – wybudowana w 1936 r. przez kierownika tej kopalni Jana Błażykowskiego.
- / Krzyż pokutny z napisem: ” D.O.M. Pokój nieszczęśliwej ofierze ludzkiego zdziczenia 12 letniej Oldzi Soukupównej zamordowanej 9. VIII. 1924
Wymowny napis jest ostrzeżeniem i przywołuje do chwili zadumy nad popełnionym czynem. Według przekazu, zbrodniczego czynu na biednej dziewczynce, dokonał bogaty młodzieniec, syn nafciarza.
Kapliczki przydomowe
Tutaj wielka prośba do Parafian Wietrzna o nadsyłanie zdjęć przydomowych kapliczek wraz z informacjami o fundatorach celem poszerzenia albumu.
Dodano dn. 24 XII 2015 Jerzy Malinowski